Wat is De Boomgaard?

De Boomgaard is het pilootproject van LIVEZ in Kessel-Lo op de plaats waar vroeger het schooltje De Boomgaard was. LIVEZ kijkt op een radicaal andere manier naar zorg, en wil met De Boomgaard dat nieuwe concept vormgeven en daarmee ook een inspiratie vormen voor anderen.

LIVEZ stelt voorop dat mensen die een zorgnood ontwikkelen in de loop van hun leven  binnen hun bestaande netwerk en vertrouwde buurt kunnen blijven wonen, en toch de nodige zorg ontvangen.

Daartoe worden enerzijds aangepaste wooneenheden gebouwd op de Boomgaardsite. Deze wooneenheden kunnen worden gehuurd door buurtbewoners die een bepaalde zorgnood ontwikkelen. De bouw start in 2025 en zou tegen 2027 moeten zijn afgerond.

Anderzijds wordt ingezet op het uitbouwen van een krachtige burenwerking en burennetwerk in De Boomgaard. In de nieuwe gebouwen wordt ook een ruimte voorzien om burenactiviteiten te laten doorgaan. De burenwerking wordt gedragen door enthousiaste buurtbewoners die zich vrijwillig inzetten. Er vinden allerlei verbindende en leuke activiteiten plaats om buurtbewoners bij elkaar te brengen en op die manier bij te dragen een warme buurt en meer zorg voor elkaar. De burenwerking is een krachtige aanvulling op professionele zorg. Hier lees je over wat er nu al plaatsvindt.

Doelgroep

De Boomgaard is er

  • voor mensen uit de buurt
  • voor die mensen voor wie de buurt mee zorg opneemt in en vanuit deze krachtige zorgzame buurt.
Werkwijze

De Boomgaard is een opstartend initiatief. De eerste vijf werklijnen zijn:

  • Infrastructuur voorzien
  • Community building​ via de burenwerking
  • Zorgprofessionals​ betrekken
  • Wetenschappelijk kader voorzien via Hospiscore
  • Wetgeving/ regelgeving/ politiek

Blauwdruk voor een nieuwe vorm van zorg

Het grote doel van de Boomgaard is om een buurt de creëren die in staat is zeer diverse en zelfs zware zorgvragen te absorberen. Hierdoor creëren we een nieuwe blauwdruk waardoor we anders kunnen gaan denken over zorg in het algemeen. Zorg krijgt een plaats tussen de mensen en waar nodig, aangevuld door professionele expertise.

3 principes

- mensen die in de loop van hun leven een zorgnood ontwikkelen moeten in hun eigen buurt kunnen blijven wonen en de zorg ontvangen die ze nodig hebben. Hiertoe worden op de Boomgaardsite wooneenheden gebouwd waar naar behoefte professionele zorg kan worden geboden;

- dankzij de warme burenwerking wordt ingezet op een sterker sociaal weefsel, meer verbondenheid en meer niet-professionele zorg voor elkaar;

- door netwerkevents, buurtraden en infosessies wordt bijgedragen aan een een vlottere samenwerking tussen buurtbewoners [niet-professionals] en professionele zorgverleners.

Kracht van dit project

De coöperanten in LIVEZ, die uit verschillende organisaties en sectoren komen, schrijven hier een gedeeld verhaal samen met de buurt. Het pilootproject in De Boomgaard word niet alleen door LIVEZ gedragen, maar ook "in het veld" door de vele buurtbewoners en de levendige burenwerking die de laatste jaren is ontstaan.

LIVEZ gelooft volledig in dit project. We stellen een heldere visie voorop. De coöperanten zitten regelmatig samen onderling, maar ook met de buren uit de burenwerking om te garanderen dat iedereen op dezelfde golflengte zit. Dat is nodig om de juiste synergiën te vinden om dit innoverende project verder vorm te geven.

Participatie en doelgerichte zorg zijn 2 kernprincipes. Het project werkt heel erg bottom-up. LIVEZ heeft het concept uitgewerkt, maar nu is het aan de buren, zorgvragers, zorgverleners om vragen en ideeën op te werpen. Van daaruit bekijken we samen hoe we eraan tegemoet kunnen komen of waar we moeten bijsturen.

Het biedt ook de kans aan niet-professionals om een andere rol te gaan innemen in de maatschappij. Er zijn ondertussen al talrijke getuigenissen van mensen die dankzij hun inzet in en voor De Boomgaard zingeving hebben teruggevonden, nieuwe energie, nieuwe vrienden, nieuwe perspectieven, ...

Uitdagingen

Het werpt natuurlijk een hele boel vragen op soms nog onbeantwoord blijven. Door het zorgmodel anders te willen organiseren zijn er geen platgetreden paden. Het stelt ons voor uitdagingen, zowel op politiek en beleidsvlak, alsook in de praktijk. Tegelijk geeft het zuurstof aan vernieuwing en andere perspectieven, genereert het enthousiasme en stelt het bestaande principes en waarden in vraag.


Fase 1

van augustus 2022 tot februari 2023

Voorbereiding bouw nieuwe infrastructuur

De Boomgaardsite is een oude kleuterschool. Er staan/stonden 2 oude schoolgebouwen in een mooie tuin. Die zullen worden afgebroken en omgeboud tot nieuwe wooneenheden en een ruimte voor de burenwerking. De tuin blijft zo veel mogelijk behouden.

Tijdens de procedure om een ontwerpteam voor De Boomgaard te selecteren stelden 16 kwalitatieve teams zich kandidaat, waarvan er vier geselecteerd werden om een wedstrijdontwerp uit te werken. Een jury waarin alle partners, Miss Miyagi en een externe deskundige zetelden, koos uiteindelijk voor B-ILD - in samenwerking met BAS, STir, EA+ en Buitenruimte - als ontwerpteam. Het voorgestelde ontwerp is flexibel en laat verschillende ruimtelijke configuraties toe - helemaal in de lijn van de verschillende en wijzigende zorgvragen die in dit project zullen passeren. Hét centrale concept hierin: veranderingsgericht (ver)bouwen met respect voor de buurt.

Opstart burenwerking De Boomgaard

Parallel aan de zoektocht naar een ontwerpteam werd er in de bestaande oude schoolgebouwen al een burenwerking opgestart. 

Fase 2

van maart 2023 tot december 2023

Terwijl de Boomgaard onder de zorgzame handen van de buurtbewoners steeds meer transformeert naar een gedeelde ontmoetingsplek, werkt het ontwerpteam in overleg met Miss Miyagi en Livez aan een schetsontwerp, voorontwerp én een aanvraagdossier voor een omgevingsvergunning. Dat dossier werd eind 2023 ingediend in afwachting van een bouwvergunning, zodat de werken ook daadwerkelijk van start kunnen gaan. Omdat het project ook een gebouw aan de Genadeweg voorziet, wordt in overleg met AGSL en studiebureau Quadrant ook gewerkt op de aanleg van een Genadeplein in het verlengde van de straat Wilderbos.

Fase 3

van januari 2024 tot zomer 2027

In 2024 wordt er gewerkt aan een aanbestedingsdossier en wordt er, als alles goed gaat, een aannemer aangesteld voor de uitvoering van de werken. Vanwege het ontbrekende wettelijke kader voor een discipline-overstijgend woonproject als De Boomgaard, liepen de dossiers vertraging op. Ondertussen zijn alle nodige vergunningen in orde.

De start van de werf is voorzien voor november 2025 en de werken zouden moeten zijn afgerond tegen de zomer van 2027. Er worden woningen voorzien voor ongeveer 35 bewoners:

- voor 10 mensen met een hoge ondersteuningsnood,
- voor 10 mensen met een lage ondersteuningsnood,
- voor 15 mensen in een meer gemengde samenstelling.

Tijdens de werffase vinden de buurtactiviteiten van burenwerking De Boomgaard plaats in het aanpalende woonhuis op Wilselsesteenweg 70.

Fase 4

zomer 2027

Halfweg 2027 wensen wij de nieuwe gebouwen van De Boomgaard feestelijk in te huldigen en de deuren wijd open te zetten voor de buurt. Buurtbewoners met een zorgnood kunnen hier komen wonen, al dan niet tijdelijk, en alle andere buren, vrienden en familie zijn altijd welkom in de Bommgaardtuin en in ons buurtpaviljoen voor activiteiten, ontmoetingen of een gezellige babbel.

Gesteund door volgende partners

  • De Wingerd biedt een thuis voor personen met dementie. 
  • Oostrem is een gedecentraliseerde voorziening voor volwassenen met een beperking, met kleinschalige, gemoedelijke afdelingen.
  • Zorg Leuven is een welzijnsvereniging waarin kinderopvang, thuiszorg en ouderenzorg samengebracht zijn.
  • Stadsmakersfonds is een coöperatieve vennootschap die het verzamelde kapitaal investeert in vernieuwende vastgoedprojecten met een positieve maatschappelijke impact.
  • De Wissel is een begeleidingsnetwerk voor kwetsbare jongeren en jonge gezinnen.
  • De buurt is de grootste belanghebbende partner en wordt in de toekomst in de aansturing van de Coöperatie mede-aandeelhouder en stem in de ontwikkeling van de Boomgaard.