De Boomgaard is een initiatief van De Wissel, De Wingerd, Oostrem, Zorg Leuven en het Stadsmakersfonds. Zij richtten de coöperatie met sociaal oogmerk LIVEZ (Leuvense Initiatieven voor Eerlijke Zorg) op.
LIVEZ kijkt op een radicaal andere manier naar zorg en ondersteuning. In plaats van burgers te sorteren op basis van een specifieke problematiek of aandoening in gespecialiseerde instellingen, wil LIVEZ zorg lokaal organiseren met behoud van het opgebouwde natuurlijke, sociale netwerk.
LIVEZ wil op die manier buurten creëren met een hoge hospiscore: de mate waarin een buurt in staat is om personen met een verhoogde kwetsbaarheid of ondersteuningsnood lokaal op te vangen zonder dat zij hun buurt moeten verlaten. De Boomgaard Kessel-Lo fungeert als pilootproject.
“Whatever is the question, Community is the answer”.
Het grote doel van de Boomgaard is om een buurt de creëren die in staat is zeer diverse en zware zorgvragen te absorberen. Een buurt waar zorg geherdefinieerd wordt. Zorg krijgt een plaats in het samenleven. De ‘formele zorg’ wordt mee aangestuurd door de buurt.
Hierdoor creëren we een nieuwe blauwdruk waardoor we anders kunnen gaan denken over zorg in het algemeen en o.a. over jeugdhulp, ouderenzorg, gehandicaptenzorg specifiek.
We wissen een aantal aannames van het huidige zorgsysteem om van daaruit zorg een plaats te geven waar het hoort: tussen de mensen en waar nodig straf, maar tijdelijk, aangevuld door expertise.
De partners in de Boomgaard, die uit verschillende organisaties en sectoren komen, schrijven hier een gedeeld verhaal samen met de buurt. Het is geen campus of werking die een deel van het programma van een van de partners moet waarmaken. Het is een zorgmodel dat zich richt op een buurt. Hierdoor verschuiven we van capaciteitsdenken naar populatiedenken en wordt de een ganse buurt en niet louter degene die (in ons geval) in het hokje jeugdhulp vallen.
Een tweede kracht is het gedeeld geloof in wat we bezig zijn. Dit is nodig om de juiste synergiën te vinden om iets innoverend te bedenken maar vooral waar te maken.
Er zijn nog een hele boel vragen die nu onbeantwoord zijn. Door het zorgmodel anders te willen organiseren zijn er geen platgetreden paden. Dit geeft zuurstof, is spannend en uitdagend.
van augustus 2022 tot februari 2023
Tijdens de procedure om een ontwerpteam voor De Boomgaard te selecteren stelden 16 kwalitatieve teams zich kandidaat, waarvan er vier geselecteerd werden om een wedstrijdontwerp uit te werken. Een jury waarin alle partners, Miss Miyagi en een externe deskundige zetelden, koos uiteindelijk voor B-ILD - in samenwerking met BAS, STir, EA+ en Buitenruimte - als ontwerpteam. Het voorgestelde ontwerp is flexibel en laat verschillende ruimtelijke configuraties toe - helemaal in de lijn van de verschillende en wijzigende zorgvragen die in dit project zullen passeren. Hét centrale concept hierin: veranderingsgericht (ver)bouwen met respect voor de buurt.
Parallel aan de zoektocht naar een ontwerpteam werd er in de bestaande schoolgebouwen al een buurtwerking opgestart. Want De Boomgaard wil een plek zijn waar de buurt welkom is en initiatief kan en durft nemen, met veel aandacht en zorg voor elkaar.
van maart 2023 tot december 2023
Terwijl de Boomgaard onder de zorgzame handen van de buurtbewoners steeds meer transformeert naar een gedeelde ontmoetingsplek, werkt het ontwerpteam in overleg met Miss Miyagi en Livez aan een schetsontwerp, voorontwerp én een aanvraagdossier voor een omgevingsvergunning. Dat dossier werd eind 2023 ingediend en nu kijken we hoopvol uit naar een bouwvergunning, zodat de werken ook daadwerkelijk van start kunnen gaan. Omdat het project ook een gebouw aan de Genadeweg voorziet, wordt in overleg met AGSL en studiebureau Quadrant ook gewerkt op de aanleg van een Genadeplein in het verlengde van de straat Wilderbos.
van januari 2024 tot zomer 2026
In 2024 wordt er gewerkt aan een aanbestedingsdossier en wordt er, als alles goed gaat, een aannemer aangesteld voor de uitvoering van de werken. De start van de werf is momenteel voorzien in november 2024 en de werken zouden moeten afgerond zijn tegen de zomer van 2026. Er wordt nog onderzocht hoe we tijdens de werffase de huidige buurtactiviteiten in De Boomgaard kunnen verhuizen naar een andere, tijdelijke plek, in afwachting van de voltooiing van het project.
zomer 2026
Halfweg 2026 wensen wij de gebouwen van De Boomgaard feestelijk in te huldigen en de deuren wijd open te zetten voor de buurt. Buurtbewoners met een zorgnood kunnen hier komen wonen, al dan niet tijdelijk, en alle andere buren, vrienden en familie zijn altijd welkom in de Bommgaardtuin en in ons buurtpaviljoen voor activiteiten, ontmoetingen of een gezellige babbel.
